هر آنچه درباره بارکد و QR کد باید بدانید
در این مطلب ابتدا بارکد و انواع آن از جمله qr کد را معرفی کرده، سپس به بررسی موارد استفاده آن در ایران و جهان می پردازیم. خواهید دید که این قابلیت چگونه توانسته است کارهای پرداختی روزمره افراد را آسان کند. با ما همراه باشید.
بارکد چیست؟
حتما شما هم در زمان خرید از فروشگاه‌ها با بارکدها روبه‌رو شده اید. آنها برچسب‌هایی روی محصولات اند که شامل نوارهای باریک سیاه و سفید به همراه یک سری اعداد هستند.
بارکد نمایش تصویری اطلاعات است. این اطلاعات به وسیله دستگاه‌های بارکدخوان، قابل خواندن است. در واقع بارکد یک نوع تصویر رمزگذاری شده حاوی اطلاعات است.
تاریخچه بارکد
بارکد نخستین بار در سال ۱۹۵۲ توسط «برنارد سیلور» (Bernard Silver) و «ژوزف وودلند» (Joseph Woodland) در کارخانه‌های تهیه مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفت. سیلور در آن سال به دنبال راه‌حلی بود که با سرعت بیشتری بتواند محصولات را حین ساخت چک و بررسی کند. با استفاده از بارکد و بر مبنای کدگذاری مورس نخستین بارکدها در کارخانه‌های سیلور ایجاد شدند.
انواع بارکد
به طور کلی می‌توان بارکدها را به دو نوع اصلی بارکد یک بعدی و دو بعدی تقسیم‌بندی کرد که هر کدام از آنها بسته به شرایط، کاربردها یا استاندارهای مخصوص هر کشور انواع مختلفی دارند.
بارکد یک بعدی
بارکد یک بعدی که بارکد خطی هم نامیده می‌شود، ساده‌ترین نوع کدگذاری است که از میله‌هایی با پهنای متغیر تشکیل شده است که فضاهای بین آنها خالی بوده و الگوهای متفاوتی را به وجود می آورند.
بارکد دوبعدی
یکی از انواع بارکد که در دهه ۹۰ میلادی و به منظور ارائه کامل‌تر اطلاعات درباره محصول مورد استفاده قرار گرفت، بارکد دو بعدی بود. این بارکدها بر خلاف بارکدهای خطی دارای اشکال مربعی، دایره‌ای و چندوجهی هستند و به همین دلیل می‌توانند اطلاعات را به صورت عمودی و افقی ذخیره کنند.
کیو آر کد (QR code)
۹ گونه مختلف بارکد دو بعدی وجود دارد. یکی از انواع این بارکدها، بارکد پاسخ سریع یا QR است. QR code مخفف کلمه Quick Response Code است که به معنی کدگذاری با پاسخ سریع است. کدگذاری پاسخ سریع (QR code) برای نخستین بار در سال ۱۹۹۴ و در کمپانی «دنسو ویو» (Denso Wave) به منظور ردیابی خودروهای کارخانه در مراحل مختلف ساخت، مورد استفاده قرار گرفت.
سیستم بارکد دوبعدی QR به منظور ذخیره‌سازی دقیق اطلاعات از چهار کاراکتر عددی، حروفی، باینری و الفبای چینی (کانجی) استفاده می‌کند. این کدگذاری به وسیله دستگاه‌های بارکدخوان (اسکنر نوری) به سرعت خوانده و تشخیص داده می‌شود.
مزایای QR کد
از جمله مزایای سیستم کیو آر کد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت اسکن شدن با گوشی‌های تلفن هوشمند
- درصد خطای بسیار پایین در اسکن بارکد
- ذخیره‌سازی بسیار بیشتر اطلاعات در قیاس با بارکدهای تک‌بعدی
- تنوع بالای ذخیره انواع اطلاعات عددی، حروفی یا ترکیب آنها
کاربرد وسیع QR Code در جهان
یکی از مهم‌ترین کاربردهای سیستم بارکد دوبعدی، امکان پرداخت از طریق بارکد دوبعدی بالاخص پرداخت کیو آر کد است. این سیستم در کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا مانند چین، هندوستان و کره‌جنوبی بسیار توسعه یافته است.
کمپانی چینی «تنسنت» (Tencent) که در زمینه اپلیکیشن‌های پیام‌رسان فعالیت دارد، کلیه مبالغ دریافتی از کاربران خود را با کیو آر کد انجام می‌دهد. در کشور هندوستان خدمات خرید بلیط خط ۱ مترو شهر بمبئی صرفا با کیو آر کد انجام‌پذیر است. در کشور کره جنوبی فروشگاه های زنجیره‌ای «تسکو» در اقدامی قابل توجه با قراردادن تصاویر کالاهای خود به همراه کیو آر کد آنها در ایستگاه های مترو، این امکان را برای مردم ایجاد کرد تا با اسکن کیو آر کد کالای مورد نیاز توسط تلفن همراه خود و ارسال اطلاعات آن، کالا را درب منزل تحویل بگیرند.
نامدار ترین شرکت‌هایی که پرداخت کیو آر کد را در سطح جهان انجام می‌دهند شرکت چینی «علی‌پی» (Alipay)، شرکت هندی «بهارات کیو آر» (BharatQR)، شرکت پاکستانی «ایزیپیسا» (Easypaisa)، شرکت چندملیتی «مسترپس» (Masterpass)، شرکت چند ملیتی «ام ویزا» (mVisa)، «گوگل پی» (Google Pay)، فروشگاه‌های زنجیره‌ای «والمارت» (Walmart) و «پی پل» (PayPal) هستند.
کاربرد QR Code در ایران
سیستم پرداخت کیو آر کد در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان مورد توجه قرار گرفته است. پرداخت کیو آر کد با استفاده از اپلیکیشن‌های «همراه‌کارت»، «فون‌پی»، «رسید» و «ایزی‌پی» از جمله امکانات پرداخت دو بعدی موجود در ایران است. به این صورت که پس از اسکن بارکد دو بعدی با استفاده از بارکدخوان موجود در تلفن همراه، پذیرنده پول (مثلا راننده تاکسی) مشخص می‌شود. با وارد کردن مبلغ هزینه از طریق اپلیکیشن پرداخت، هزینه بصورت غیر نقدی پرداخت می‌شود.
نمونه ای از پرداخت با استفاده از QR Code
در اپلیکیشن همراه‌کارت نیز صرفا با لمس گزینه پرداخت QR code، اسکنر اپلیکیشن فعال می‌شود.
با اسکن کردن بارکد دو بعدی مورد نظر (مثلا بارکد QR کمیته امداد امام خمینی مطابق شکل)، پذیرنده تراکنش (کمیته امداد) مشخص می‌شود.
در نهایت با وارد کردن مبلغ مورد نظر و اطلاعات امنیتی کارت بانکی، پرداخت وجه انجام می‌شود.
همراه‌کارت درصدد است تا در آینده‌ای نزدیک امکان پرداخت با استفاده از QR Code را برای تاکسیرانی‌های تهران و شهرهای بزرگ و همچنین فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هایپرمارکت‌ها فراهم سازد. با استفاده از اپلیکیشن پرداخت همراه کارت کاربران قادر خواهند بود بدون نیاز به همراه داشتن وجه نقد و با استفاده از بارکد خوان موجود در اپلیکیشن، وجوه مورد نیاز خود را پرداخت کنند.
به زودی از طریق پرداخت با استفاده از QR Code می‌توان بلیط مترو تهیه نمود. همراه کارت در این زمینه پیشرو بوده و زیرساخت‌های مورد نیاز برای این کار را فراهم نموده است. این اپلیکیشن را می‌توانید از طریق لینک‌های زیر برای گوشی‌های اندروید و ios دانلود کنید:
لازم به ذکر است که با استفاده از اپلیکیشن همراه کارت می‌توانید کارت به کارت، خرید شارژ و خرید بسته اینترنت ایرانسل، همراه اول، رایتل، شاتل موبایل، استعلام و پرداخت قبوض مختلف از جمله آب، برق، گاز و خلافی خودرو خود را نیز انجام دهید.
خیلی خوب بود